Η μελέτη προβαίνει σε αναλυτική περιγραφή των κοινωνικών, των οικονομικών, των πολιτικών, των πολιτισμικών και των θρησκευτικών συνθηκών που επικρατούσαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολίας κατά το δέκατο τρίτο και το δέκατο τέταρτο αιώνα, την περίοδο δηλαδή κατά την οποία εμφανίζεται το μπεηλίκι του Οσμάν στη βορειοδυτική γωνία της Ανατολίας και, αφού επιβάλλεται των υπολοίπων τουρκμενικών ηγεμονιών, εξελίσσεται στην πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο Κιοπρουλού υπερασπίζει την άποψη ότι το οθωμανικό κράτος -αντίθετα με τα όσα προβάλλονται στη σχετική δυτική βιβλιογραφία- δημιουργήθηκε στηριγμένο στο τουρκικό στοιχείο της Ανατολίας ενώ η συμμετοχή των εξισλαμισμένων χριστιανικών βυζαντινών στοιχείων στη διοικητική, στρατιωτική και πολιτισμική του ανάπτυξη υπήρξε περιθωριακή.
Ο Κιοπρουλού, πνευματικός οδηγός του Τουρκισμού, υπήρξε ο πρώτος και ο κατεξοχήν Τούρκος ιστορικός ο οποίος συνέγραψε τουρκική εθνική ιστορία και επιχείρησε να συνδέσει οργανικά το τουρκικό κράτος με το οθωμανικό του παρελθόν. Δρώντας ως ιστορικός αλλά και ως πολιτικός, σε μια περίοδο κατά την οποία η νεότευκτη τουρκική δημοκρατία προσπαθούσε να κατασκευάσει την εθνική της ιδεολογία και ταυτότητα, κόπιασε για να απαλλάξει την ιστορική επιστήμη της χώρας του από τα δεσμά των παραδοσιακών οθωμανών και ισλαμιστών χρονικογράφων, και να την προικοδοτήσει με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και ερευνητικές τεχνικές.